หน้าไม่เนียน หมอง เพราะรอยสิวไม่หายสักที รักษายังไงได้บ้าง?

นอกจากจะเป็นความน่ารำคาญใจแล้ว รอยสิว หรือรอยดำรอยแดง ยังเป็นปัญหาที่แก้ได้ยากมาก ๆ ทั้งใช้เวลานานกว่าการรักษาสิวและต้องอดทนให้เจ้ารอยสิวพวกนี้หายไปเร็ว ๆ บางครั้งก็ฝังลึกจนแค่ทาครีมอย่างเดียวก็ไม่ช่วย เป็นเสียงลือเสียงเล่าอ้างกันทุกวงการ แล้วรอยสิวแสนทรหดนี้เกิดจากอะไรกัน? หมอจะมาตอบคำถามกันค่ะ!

รอยสิว เกิดจากอะไร?

โดยปกติแล้วรอยจากการเกิดสิว มีได้ทั้งแบบเป็นหลุมและไม่เป็นหลุม โดยแบบเป็นหลุมจะเรียกว่าหลุมสิว และแบบที่ไม่เป็นหลุมจะเรียกว่ารอยสิวค่ะ แต่สรุปแล้ว รอยสิวล้วนเกิดจากการที่เราไปกด บีบ แคะ เกาสิวที่เป็นอยู่ตอนแรก จนทำให้มีรอยแผล พอหายก็จะกลายเป็นแผลตกสะเก็ด เรียกว่าเราไปขัดขวางกระบวนการรักษาตัวเองของผิวนั่นเองค่ะ

แต่นอกจากนั้น รอยสิว ยังสามารถเกิดขึ้นได้แม้เราจะไม่แกะบีบสิว ซึ่งกรณีนี้เพราะสิวที่เราเป็นมีความอักเสบรุนแรงมาก ๆ จนทำให้เนื้อเยื่อเสียหาย เมื่อสิวยุบลงไปแล้วก็จะทำให้เกิดรอยดำรอยแดงได้ชัดเจนเช่นกันค่ะ

รอยสิว มีกี่แบบ เหมือนรอยแผลเป็นไหม?

รอยสิวแบบไม่เป็นหลุม มีด้วยกันทั้งหมด 2 แบบ ได้แก่ รอยดำและรอยแดง เวลาเป็นสิวก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้ทั้งสองแบบ โดยรอยดำจากสิว (Postinflammatory Hyperpigmentation หรือ PIH) จะเกิดจากการที่ผิวหนังอักเสบหรือระคายเคือง ทำให้ผิวผลิตเมลานินออกมามากกว่าปกติ จนกลายเป็นรอยดำคล้ำเป็นจุด ตัวเดียวกับรอยแผลเป็นเลยค่ะ จะเกิดในชั้นหนังแท้ ซึ่งจะรักษายากกว่ารอยแดงจากสิว (Postinflammatory erythema หรือ PIE) ที่เกิดด้วยสาเหตุผิวอักเสบเช่นกัน รอยแดงจะไม่ใช่รอยแผลเป็นนะคะ แต่ความแดงนั้นเป็นเพียงกระบวนการฟื้นฟูตัวเองของร่างกาย ถ้าเนื้อเยื่อถูกซ่อมแซมแล้วก็จะกลับมาเป็นสีผิวปกติค่ะ

หลายคนเป็นกังวลและพยายามหาวิธีรักษารอยสิวให้หายเร็ว ๆ เพราะรอยดำรอยแดงจากสิวนอกจากจะทำให้ผิวดูไม่เรียบเนียน สีผิวไม่สม่ำเสมอแล้ว ยังทำให้สูญเสียความมั่นใจเวลาออกไปข้างนอกด้วย ปัจจุบันก็มีวิธีรักษารอยสิวผุดขึ้นมาเต็มไปหมด เพื่อเร่งให้รอยสิวจางลงเร็ว ๆ บ้างก็ได้ผล บ้างก็ไม่เห็นผลเลยเพราะอาจจะรักษาแบบผิดวิธี ก่อนหน้าที่จะหาอะไรมาทา เราจึงต้องรู้สาเหตุก่อนว่า ที่รอยสิวไม่หายสักที เป็นเพราะอะไร จึงจะสามารถแก้ปัญหาได้ตรงจุดยิ่งขึ้น

• การกดสิวหรือบีบสิว

แน่นอนว่าเป็นสาเหตุหลัก ๆ ที่ทำให้รอยสิวหายช้ามาก ๆ เพราะแรกเริ่มแล้ว สิวที่เราเป็นอาจจะไม่ได้รุนแรงมาก แต่พอไปวุ่นวายกับสิว พยายามกดออกหรือบีบด้วยวิธีผิด ๆ ผิวจะอักเสบมากขึ้นชัวร์ค่ะ พอสิวอักเสบมากขึ้น พื้นที่สิวก็จะขยายมากขึ้น บางทีพัฒนาไปเป็นสิวที่รุนแรงกว่าสิวอักเสบปกติด้วยซ้ำ รอยสิวเข้ม ๆ …ตามมาติด ๆ แน่นอนค่ะ

• การแกะสิวที่กลายเป็นแผลเป็น

พอเห็นว่าสิวยุบไปแล้ว แต่ยังทิ้งรอยแผลเป็นเอาไว้ บางครั้งก็ใกล้จะแห้งหลุดไปเองอยู่แล้วเชียว แต่หนุ่ม ๆ สาว ๆ บางคนก็คันมือ เผลอไปแกะไปเกาสะเก็ดแผลนั้นออกมา ถ้าโชคดีแผลนั้นถึงเวลาหลุดเองอยู่แล้วก็ดีไป แต่ถ้าแกะออกมาแล้วยังมีแผลสดอยู่ เตรียมเป็นแผลเป็นต่อได้เลยค่ะ เพราะเราเผลอไปขัดขวางกระบวนการรักษาตัวเองซะแล้ว! น้องแผลเป็นกำหมัด!

• ผิวไม่ชุ่มชื้นมากพอ

น้ำเป็นเบสพื้นฐานของร่างกายเราเกือบทั้งหมดเลยค่ะ ในด้านความงามจะเห็นว่าน้ำคือปัจจัยสำคัญของการมีผิวที่สุขภาพดี เพราะฉะนั้น การที่ผิวขาดน้ำก็จะทำให้ผิวอ่อนแอ ยิ่งแห้งยิ่งสู้กับมลภาวะไม่ไหว และถ้ามีแผลเป็น ผิวก็จะฟื้นฟูตัวเองได้ช้าเพราะขาดความชุ่มชื้นจนผิวไม่แข็งแรงพอ การติดเชื้อ อักเสบ ระคายเคืองก็ง่ายขึ้น เผลอ ๆ พอผิวขาดน้ำมาก ๆ ก็ส่งผลให้หน้ามันเพิ่ม ผิวอุดตันจนสิวผุดขึ้นมาซ้ำก็ได้ค่ะ

• ไม่ยอมทากันแดด

รอยสิวไม่หายสักที แต่ไม่ยอมทากันแดด เป็นสิ่งที่หลายคนมองข้ามมาก ๆ ค่ะ เพราะคิดว่ารอยสิวไม่ได้เกี่ยวอะไรกับแดด แต่จริง ๆ แล้วเกี่ยวเต็ม ๆ เลยค่ะ! เพราะแสงแดดสามารถกระตุ้นให้ผิวเราอักเสบมากขึ้น แถมยังทำให้ผิวผลิตเมลานินออกมาเยอะกว่าปกติ ก็ยิ่งทำให้สีผิวเข้มขึ้น รักษานานกว่าจะหายก็หลายเดือนยันเป็นปีเลยค่ะ

• ไม่ได้ผลัดเซลล์ผิว

การผลัดเซลล์ผิวแบบพอดีราวสัปดาห์ละครั้งสองครั้ง จะช่วยผลัดเซลล์ผิวที่มีรอยดำออกไปได้ในระดับหนึ่งเลยค่ะ การที่เราไม่ยอมผลัดเซลล์ผิวบ้าง เซลล์ผิวที่ตายแล้วก็จะยังค้างอยู่บนหน้าของเรา บางครั้งก็ผสมกับฝุ่นหรือมลภาวะซ้ำเข้าไปอีก ระวังสิวงอกเพิ่มจนมีรอยสิวเต็มหน้านะ!

• คอลลาเจนไม่สมบูรณ์

การเป็นสิวอักเสบสามารถสร้างความเสียหายต่อคอลลาเจนในชั้นผิวของเราได้ค่ะ ซึ่งคอลลาเจนเป็นส่วนสำคัญของโครงสร้างเซลล์ มีส่วนช่วยในการซ่อมแซมผิวหนังให้แข็งแรง ผิวเราจะสมานแผลได้เร็วขึ้น ถ้าคอลลาเจนในชั้นผิวของเราไม่เพียงพอก็จะทำให้การซ่อมแซมตัวเองเป็นไปได้ช้า กว่ารอยสิวจะหายต้องรอ 3-6 เดือนกันเลยค่ะ

• อายุที่มากขึ้น

ความแข็งแรงของร่างกายในทุกส่วนสามารถอ่อนแอลงได้จากอายุที่มากขึ้นค่ะ เพราะร่างกายจะเสื่อมสมรรถภาพไปตามกาลเวลา ผิวของเราก็เช่นกัน เมื่ออายุมากขึ้น คอลลาเจน อีลาสติน และส่วนประกอบอื่น ๆ ของผิวจะผลิตได้น้อยลงหรือเสื่อมสภาพ ทำให้มีโอกาสเกิดการอักเสบของสิวที่รุนแรงกว่า รอยสิวไม่หายสักที เพราะองค์ประกอบสำคัญในการฟื้นฟูผิวมีน้อยมากนั่นเองค่ะ